Воскресенье, 9 февраля, 2025

ХОҺООН – ДЬИКТИ ТҮГЭН

СЭРГЭ СЫЛДЬАР СЭРГЭМ

 

Санаанан мин сэргэ туруордум

Сахалыы сиэри тутуһан.

Сэргэбин симээммин оҥордум

Тыл ууһун уүүһүн туһанан.

 

Хаһан да, ханна да баар буолуум

Сэргэбин илдьэ сылдьабын.

Олохпор тугу да оҥоруум

Мин сэргэм куруук аттыбар.

 

Санаабын сэтиилээн аҕалан

Сэргэбэр илдьэн баайабын.

Ырыаны-тойугу холбооммун

Салама гынан ыйыыбын.

 

Саргылаах күн күлүм санаанан,

Симэммит сэргэм барахсан,

Сууллубат тулааһын буолуоҕа,

Саас үйэ чиргэл туруоҕа.

 

Тохсунньу 23 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

САҤА КИҺИЭХЭ

 

Үөрүү-көтүү үксээтэ,

Саҥа киһи төрөөтө!

Өрөгөйбүт үрдээтэ,

Саха дьоно элбээтэ.

 

Сурэх күүскэ тэбиитэ,

Дьон-аймах эбиллиитэ,

Сүргэ көтөҕүллүүтэ

Үгүс эбээт үөрүүтэ.

 

Сиэним кэлин улаатан

Туһа киһи буолуоҕа.

Саха сиэрин тутуһан

Алгыс тылым туолуоҕа.

 

Тохсунньу 25 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

ЫРЫА, ХОҺООН БАРАХСАН

 

Ырыаттан, хоһоонтон күүс ылан

Олоҕум о омоонун сырдатыам,

Ыар нүһэр санааттан быыһанан

Омугум тылынан уйадырыам

 

Ырыаҕа сууламмыт тылларым

Кэрэҕэ, сырдыкка дайытыа.

Ыанньыйбыт иэйииттэн тылламмын

Кэскилбин кэнчээрим байытыа.

 

Кэрэҕэ кыттыспыт киһиэхэ

Куһаҕан сыстыбат идэлээх.

Кэнэҕэс даҕаны киниэхэ

Кэхтибэт кэрэмэс үйэлээх.

 

Үтүөҕэ дьулуһан олоруу

Дьылҕаны дьолунан тосхойуо,

Үчүгэй дьайыыны оҥоруу

Дьаабыттан, дьулаантан босхолуо.

 

Тыыннааҕым тухары кыһанан

Норуоппар, дьоннорбор туһалыам.

Таҥара илгэлээх тыынынан

Күн сирин үрдүгэр туһаныам.

 

Тохсунньу 30 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Дьылҕаҕын дьоҥҥо эрэнэн

Кэскилгин чинчилээн

Албыҥҥа-түөкэйгэ кииримэ.

“Киһи тыла ох”, — диэн

Өбүгэ номоҕун умнума.

 

Этиллибит тыллар иҥэрэннэр,

Иннигин быһаннар,

Күрүөҕэ хаайыллан иэдэйиэҥ,

Бэйэҥ эрэйдэниэҥ.

Кыаххынан сирдэтэн айаннаа.

 

Олунньу 1 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

Көөчүктүүр көстүүлэр,

Эҥин эгэлгэ дьиктилэр,

Тырымныыр хартыыналар

Өйбүн, сүрэхпин өрүкүттүлэр,

Утуйар уубун көтүттүлэр.

Санаабар, кэрэни

Илэ айарга дылыбын.

Бүтүннүү бэйэбинэн

Оннук турукка кубулуйан

Тулабын сырдыы умнабын.

 

Олунньу 2 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

ХОҺООН – ДЬИКТИ ТҮГЭН

 

Хоһоон – санаа кыыма,

Кини санаа ситимэ.

Быстыбакка биир күдьүс

Нарыланан киирэн иһэр,

Сааһыланан тахсан барар.

Тыллар түргэн субурҕаларын,

Элэҥнэһэр тэтимнэрин

Талан таба тутаҥҥын,

Өйгөр чопчу хатааҥҥын

Илдьэ хаалан, илдьиритэн:

Эттээн,

Нээллээн,

Мускуйан

Сөптөөх сирин булларан

Хоһоон гынар – дьикти түгэн.

 

Олунньу 3 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Санааны күөмчүлүүр дьайыыттан,

Көҥүлү хааччахтыыр моһолтон

Олохпут отуора тостууһу,

Босхо сылдьарбыт тохтууһу.

 

Урукку кэмнэри хатылаан,

Дьоннору биирдиилээн сойуолаан

Хаайыыга олордор эбиттэр.

Үгүстэр ол ону билбэттэр.

 

Итинник тыаһа суох муоһалаан

Бэйэтин соругун ситиһэр.

Ураты санаалаах дьоннору

Туоратар ньымата иһиллэр.

 

Олунньу 17 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Сахабыт тыла сайдарын

Турунан бары өйүөҕүҥ.

Кини кэлэр саҕахтарын

Кичэйэн ыраас гыныаҕыҥ.

 

Төрөөбүт тылбыт сүмэтин

Үөрэтэн билэ сатыаҕыҥ.

Саха тыла самныбатын

Куруутун өйдүү сылдьыаҕыҥ.

 

Норуоппут кэлэр кэскилэ

Сайдыылаах төрүт тылыгар.

Өрүү өлбөт тыыннаныыта

Сахалар түмсэр күүстэрэ.

 

Олунньу 17 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Кыһын кыһарҕана ааһан

Саас сибикитэ билиннэ.

Күммүт күдүлүүрэ уһаан

Көй салгын уоҕа тилиннэ.

 

Сааскы салгынынан тыынан,

Күн өркөнүгэр сөрөнөн,

Эппит эрчимирэ тыллан

Күүс киирэн хааны хамсатта.

 

Киирбит өрүкүтэр күүстэн

Бар былчыҥнарбыт күүрдүлэр,

Салгын кыһын чэҥин үүрдүлэр.

Үс кыһын чэҥин үүрдүлэр.

 

Олунньу 20 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

БОББИ

 

Индия киинэтин көрөммүн

Үүт-үкчү эн курдук кыыс баарын

Ханыылыы, дьүөрэлии санааммын,

Эйиэхэ “Бобби” диэн аат биэртим.

 

Валя, Валентина,

Эн бааргын

Кэрэ хаартыына

 

Ууруур, сыллаһар түгэммэр,

Сиэттиһэр, куустуһар кэснэрбэр

Дьоллоохпун сананан үөрэрим,

Кэрэҕин киэн туттар буоларым.

 

Валя, Валентина,

Эн бааргын

Өйбөр-сүрэхпэр.

 

Хайдах арахсан хаалбыппыт

Буолуохтаах буолбутун курдук.

Кэнники көрсүһэн бараммыт

Ол кэми санааммыт үөрбүппүт.

 

Валя, Валентина,

Эн бааргын

Күнүн махтала.

 

Олунньу 24 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Ып-ыраас харах уута тохтор

Үчүгэцгэ талаһыы күүһүттэн

Сүрэх төлөнүрэ кытыастар,

Тапталы билинсии түмүгүттэн

Иэйии уота кутааланар.

 

Ып-ыраас харах уута тохтор

Эрэнии, өйдөнүү түгэниттэн

Эттиин-сиинниин биир буолан

Ыга куустуһан баран

Уол аҕатыныын

Ытыы тураллар.

Ып-ыраас харах уута тохтор…

 

Олунньу 10 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Сарсыардааҥҥы сайаҕас салгын

Сайа охсон

Санааны сайҕаата.

Саҥа күнтэн күүс ылан

Сонун иэйии тилиннэ.

Өркөн өргөнү ыламмын,

Пегаспын тутаммын

Хоһоон алыптаах дойдутугар

Санаа күүһүгэр уйдаран,

Тыл хомуһунугар дугуйан

Айанныыбын, айанныыбын…

Ол аата айабын.

 

Олунньу 13 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

* * *

 

Күн дэлэй уотун толорон

Тула баар барыта күндээрдэ.

Сып-сырдык хаа иһигэр

Сылдьардыы сөҕө санаан,

Хаамабын күнү утары.

Эргиччи үп-үрүҥ, мап-маҥан!

Үрүҥ күн иһигэр киирбиттии,

Айыы сүрэлин ылбыттыы

Дуоһуйа күн диэки барабын.

Барабын буолбатах – көтөбүн…

 

Олунньу 15 күнэ 2006 сыл, Түбэ.

 

Предыдущая статья
Следующая статья
РЕДАКЦИЯ
РЕДАКЦИЯ
Литературно-художественный и общественно-политический журнал. Издается с 1956 года.

Читайте также

Популярное

100 лет со дня рождения Гаврила Гавриловича Окорокова

К юбилею ученого, литературного критика, педагога ЯГУ-СВФУ Гаврила Гавриловича Окорокова (1925 – 1990) И.Г. Семенова, В.Г....